Özgüvenli Olun Deneyim Edinin !
Özgüven de diğer birçok sosyal beceri gibi, en kolay deneyimle kazanılır. Deniz korkusunu ayaklarınızı sudan uzak tutarak gideremezsiniz. Utangaçlığınızı bir köşeye çekilerek yenemezsiniz. Herhangi bir etkinlik ya da durum (sınavlar, görüşmeler, topluluk önünde konuşma, çocuk yetiştirme v. b.) üzerinde ne denli deneyimli olursak, o denli korkusuz oluruz.
Ömrü boyunca bir uçaktan paraşütle atlamamış olan bir kişi ilk atlayışında doğal olarak az çok korkacaktır, ancak uçaktan atlama aşamasına gelmeden önce, yapacağı birkaç alıştırma (ilk olarak bir salonda atlama tekniğini öğrenmek sonra da bir kuleden deneme atlayışları yapmak v. b.) duyacağı korkuyu azaltacaktır. Testler, böylesi alıştırmalar, deneyimi artırarak heyecanı giderdiğini gösteriyor. Bir denemede, paraşütçü adaylarından, otuz metre yüksekliğindeki bir kuleden atlayış sıralarının gelmesini beklerken duydukları korkuyu on üzerinden puanlamaları istenir. İlk atlayış öncesinde ortalama olarak altı puanla değerlendirilen korku, yedinci atlayış öncesinde üç puanla değerlendirilir.
Utanma duygusu
Heyecanımızı kurmaca alıştırmalar yaparak da yenebilir iz. Barış dönemlerinde gerçekleştirilen askeri tatbikatlar, askerleri savaş manevralarına ve savaşın psikolojik olumsuzluklarına hazırlar. İkinci Dünya Savaşı patlak verdiği sırada orduda bulunan askerlerin, savaşın ilerleyen günlerinde orduya alınan yedeklere oranla, olumsuz psikolojik etkilere daha dayanıklı çıktıkları görüldü.
Barış döneminde düzenlenen tatbikatlar, askerlere, psikolojik üstünlük sağlamıştı. Sürekli yineleme aracılığıyla savaş, ya da paraşütle atlama korkusunu daha aza indirgeyebiliyoruz. Laboratuvar hayvanları aralıklı olarak stres altına sokulduğunda, böbrek üstü bezleri büyür, dolayısıyla kanlarındaki kortikosteroid stres hormonları çoğalır. Böylelikle de güvenliklerine yönelik olası tehlikeleri daha kolay savuşturabilecek bir duruma gelirler.
Peki bu hazırlıklar pratikte ne kadar başarılı olabilir?
Güven duygusu ve dayanıklılık sonradan kazanılabilir mi? Bell Telefon Şirketi’nin “bir hayli stresli”yöneticileri üzerinde yapılan araştırmaları yürüten psikologların deneyimlerinden, böylesi becerilerin zamanla kazanılabileceğini öğreniyoruz. Söz konusu araştırmanın bir bölümünde, yöneticilerin güven ve denetim duygularını güçlendirmek amacıyla “dayanıklılığı artırma grupları” kurulur.
İlk aşamada, yöneticilerden yakın geçmişte başlarına gelen stres yaratıcı bir olayı hatırlamaları ve bu olayı yeni baştan değerlendirmeleri istenir. Daha sonraki aşamada ağır bir hastalığa tutulmak ya da eşini yitirmek gibi önlenmesi ya da denetlenmesi olanaksız durumlar karşısında nasıl davranmaları gerektiği anlatılır. Son aşamada ise yaşamlarının bir alanındaki başarısızlığı, diğer bir alanındaki başarıyla nasıl örtebilecekleri öğretilir. Sekiz derslik sürecin sonunda, grubun dayanıklılığında belirgin ilerlemeler görülür. Öte yandan, dayanıklılık eğitimi verilmeyen kontrol grubundaki diğer yöneticilere oranla, stresten ve yüksek kan basıncından daha az yakınır olmuşlardır.
Özgüven eksikliği
Birçok durumda çekingenlik beceri yoksunluğundan değil, başarısızlık korkusundan kaynaklanır. Topluluk önünde gülünç duruma düşmekten korktuğumuz için çekingen davranırız. Halbuki İngilizlerin, “Cesaret eden kazanır” deyişini doğrulayan birçok olaydan söz edilebilir.
İkinci Dünya Savaşı sırasında psikolog Dr. Paul Torrence, başarılı ABD pilotlarında ortak bir özellik bulur: Riske girebilme becerisi. Bu becerileri güven duygusu sağlamış ve başarılarını artırmıştır. “Yaşamın kendisi de tehlikeli; tehlikeleri önlemeye ayırdığımız zamanı, tehlikeye atılmayı öğrenmeye ayırsak yaşamdan bu kadar korkmayız” diyor Dr. Torrence. Tehlikelerden korkmayarak ve zorluklara tüm gücümüzle karşı koyarak özgüven ve özsaygımızı artırabiliriz.
Sorunlarınızın Daha Sağlıklı Çözümü Adına Profesyonel Danışmanlık Hizmeti
(Yüz-yüze veya Online Randevu) Alabilirsiniz.
